Κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατοικεί σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοος έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις Εκλογές Ανάδειξης Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης της χώρας κατοικίας, υπό τις ίδιες συνθήκες με τους υπηκόους αυτού του κράτους μέλους. Συνεπώς, ο βασικός κανόνας είναι οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ζουν σε άλλο κράτος μέλος να αντιμετωπίζονται ως υπήκοοι του κράτους κατοικίας.
Αν κάποιο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτεί ελάχιστο χρόνο κατοικίας από τους υπηκόους του ως προϋπόθεση συμμετοχής στις Εκλογές Ανάδειξης Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, παρόμοιος ελάχιστος χρόνος κατοικίας μπορεί να απαιτηθεί και από υπηκόους άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο προσμετράται και η διαμονή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σημειώνεται ότι το κοινοτικό δίκαιο διασφαλίζει το εκλογικό δικαίωμα μόνο σε τοπικές εκλογές. Το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι σε περιφερειακές ή εθνικές εκλογές καλύπτεται από την εθνική νομοθεσία και, συνεπώς, η εκχώρηση του δικαιώματος συμμετοχής σε περιφερειακές ή εθνικές εκλογές για πολίτες άλλων κρατών μελών εναπόκειται στο συγκεκριμένο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΛΕΓΕΙΝ
Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα του εκλέγειν στη χώρα κατοικίας, εφόσον εκδηλώσουν τη βούλησή τους προς τούτο. Οι εκλογείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγγράφονται στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους σύμφωνα με τις διατάξεις της χώρας κατοικίας. Για την εγγραφή του στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ο εκλογέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να προσκομίσει τα ίδια δικαιολογητικά με τους ημεδαπούς εκλογείς. Δύναται επίσης να απαιτηθεί η προσκόμιση ισχύοντος αποδεικτικού ταυτότητας και υπεύθυνης δήλωσης που θα προσδιορίζει την υπηκοότητα και διεύθυνση στη χώρα κατοικίας.
Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της χώρας κατοικίας παραμένουν εγγεγραμμένοι, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν. Αν η εγγραφή στους καταλόγους πραγματοποιήθηκε κατόπιν αίτησής τους, δύναται και να διαγραφούν αν το ζητήσουν.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΛΕΓΕΣΘΑΙ
Όσον αφορά το εκλέγεσθαι, κατά την κατάθεση της δήλωσης υποψηφιότητας, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να προσκομίσουν τα ίδια δικαιολογητικά με τους ημεδαπούς υποψηφίους. Δύναται επίσης να απαιτηθεί η προσκόμιση ισχύοντος αποδεικτικού ταυτότητας και υπεύθυνης δήλωσης που θα προσδιορίζει την υπηκοότητα και τη διεύθυνσή τους στη χώρα κατοικίας. Επιπλέον, δύναται να απαιτηθεί από τους κοινοτικούς εκλόγιμους να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχουν εκπέσει του δικαιώματος του εκλέγεσθαι στο κράτος μέλος καταγωγής, πιθανώς με αντίστοιχη βεβαίωση, και ότι δεν κατέχουν δημόσιο αξίωμα στη χώρα καταγωγής, το οποίο δεν είναι συμβατό με την κατοχή εκλεγμένου αξιώματος στη χώρα κατοικίας.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Οδηγία 94/80/ΕΚ του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 1994 περί λεπτομερών κανόνων άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι.
Οδηγία 96/30/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Μαΐου 1996, περί τροποποιήσεως της οδηγίας 94/80/ΕΚ περί των λεπτομερών κανόνων άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι.
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 94/80/ΕΚ περί άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι κατά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές.
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΘΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΕΚΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΤΟΠΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ
ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΚΛΕΓΕΙΝ ΚΑΙ ΕΚΛΕΓΕΣΘΑΙ:
Εκλογικό δικαίωμα έχουν οι υπήκοοι ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ηλικίας 18 ετών και άνω, που είναι εγγεγραμμένοι στον ειδικό εκλογικό κατάλογο και δεν στερούνται του εκλογικού τους δικαιώματος στην Κύπρο και στο κράτος μέλος καταγωγής τους. Κάθε πρόσωπο που πληροί τους όρους, οι οποίοι απαιτούνται για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και μέχρι την ημέρα των εκλογών συμπληρώνει το 21ο έτος της ηλικίας του, έχει επίσης και το δικαίωμα του εκλέγεσθαι.
ΤΙ ΚΑΝΕΙ Η ΚΥΠΡΟΣ
Τι πρέπει να κάνουμε για να ασκήσουμε το εκλογικό δικαίωμα:
Ο ενδιαφερόμενος οφείλει να υποβάλει αίτηση εγγραφής στον ειδικό εκλογικό κατάλογο για τις Εκλογές Ανάδειξης Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται στα κατά τόπους Γραφεία των Επαρχιακών Διοικήσεων και των Κέντρων Εξυπηρέτησης του Πολίτη, καθόλη τη διάρκεια του έτους, στα πλαίσια των τεσσάρων τριμηνιών αναθεώρησης του εκλογικού καταλόγου, δηλαδή της 2ας Ιανουαρίου, 2ας Απριλίου, 2ας Ιουλίου και 2ας Οκτωβρίου.
Η εγγραφή στον ειδικό εκλογικό κατάλογο παραμένει ισχυρή για όσο χρονικό διάστημα ο ενδιαφερόμενος διαμένει στην Κύπρο και πληροί τους όρους, με τους οποίους συνδέεται το εκλογικό δικαίωμα, και εφόσον δεν κάνει αίτηση για διαγραφή του από αυτόν.
Η αίτηση διαγραφής από τον ειδικό εκλογικό κατάλογο υποβάλλεται στα κατά τόπους Γραφεία των Επαρχιακών Διοικήσεων τουλάχιστον δεκαπέντε (15) μέρες πριν από τις εκλογές.
ΥΠΟΒΟΛΗ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΩΝ
Οι υποψηφιότητες υποβάλλονται στον οικείο Έφορο Εκλογών κατά τον χρόνο και στον τόπο που αυτός καθορίζει με Γνωστοποίησή του, που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και τοιχοκολλάται σε περίοπτα μέρη εντός του οικείου Δήμου/Κοινότητας τουλάχιστον πέντε (5) μέρες πριν από την ημερομηνία υποβολής των υποψηφιοτήτων.
Οι κοινοτικοί εκλογείς δεν μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα για το αξίωμα του Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης, Δημάρχου, Αντιδημάρχου και Κοινοτάρχη. Σε περίπτωση εκλογής τους ως Μέλη Κοινοτικού Συμβουλίου, δεν μπορούν να διεκδικήσουν το αξίωμα του αναπληρωτή Κοινοτάρχη, όπως επίσης δεν μπορούν να κατέχουν το αξίωμα του Αντιπροέδρου του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης.
Οι υποψήφιοι μπορούν να υποβάλλουν υποψηφιότητα είτε σε συνδυασμό Κόμματος / συνασπισμού Κομμάτων / ανεξαρτήτων είτε μεμονωμένα ως ανεξάρτητοι.
Ο αριθμός των υποψηφίων κάθε συνδυασμού δεν μπορεί να υπερβαίνει τον αριθμό που προβλέπουν οι σχετικοί Νόμοι, ανάλογα με τον αριθμό των εκλογέων κάθε Δήμου/Κοινότητας.
Κάθε υποψήφιος υποβάλλει την Πρόταση Υποψηφίου, η οποία υπογράφεται από δύο (2) εκλογείς, ο ένας ως προτείνων και ο άλλος ως υποστηρίζων, τη Δήλωση Υποψηφίου ότι κατέχει τα προσόντα εκλογιμότητας και παράβολο ύψους €100.
Υπήκοος άλλου κράτους μέλους, κατά την υποβολή της υποψηφιότητάς του, πρέπει να υποβάλει και τα ακόλουθα:
(α) Υπεύθυνη Δήλωση, στην οποία προσδιορίζονται η ιθαγένεια του υποψηφίου, η διεύθυνση συνήθους διαμονής στη Δημοκρατία, η τελευταία διεύθυνση στο Κράτος μέλος καταγωγής, ο τελευταίος εκλογικός κατάλογος στον οποίο έχει εγγραφεί στο Κράτος μέλος καταγωγής (όπου εφαρμόζεται), ότι ο υποψήφιος δεν έχει καταστεί έκπτωτος του δικαιώματος του εκλέγεσθαι στο κράτος μέλος καταγωγής, ότι δεν έχει ιδιότητα που να εμπίπτει στα ασυμβίβαστα που καθορίζονται στον Νόμο, καθώς και η ημερομηνία από την οποία είναι υπήκοος ενός κράτους μέλους.
(β) Ισχύον διαβατήριο ή δελτίο ταυτότητας εκδιδόμενο από το κράτος μέλος ιθαγένειας του εκλόγιμου ή/και βεβαίωση εγγραφής πολίτη της Ένωσης (MEU1), η οποία τον αφορά, ή/και δελτίο ταυτότητας της Δημοκρατίας.
Οι υποψήφιοι που προτάθηκαν ανακηρύσσονται με Γνωστοποίηση του οικείου Εφόρου Εκλογών, η οποία αναρτάται στον τόπο υποβολής των υποψηφιοτήτων, και κάθε ενδιαφερόμενος εντός 24 ωρών από τη λήξη της υποβολής των υποψηφιοτήτων μπορεί να υποβάλει γραπτή ένσταση κατά της υποψηφιότητας οποιουδήποτε για τους λόγους που προβλέπονται στον Νόμο.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Οι περί Δημοτικών και Κοινοτικών Εκλογών (Υπήκοοι Άλλων Κρατών Μελών) Νόμοι
Οι περί της Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμοι
Οι περί των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης Νόμοι
Οι περί Δήμων Νόμοι
Οι περί Κοινοτήτων Νόμοι
Οι περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμοι